ง.....
ลำดับที่ 127. “งาจ๊างหักขำเศิก คนหลับเดิ๊กบ่เสียก๋าร”
อ่าน (-งา-จ๊าง-หัก-ขำ-เสิก///คน-หลับ-เดิ๊ก-บ่อ-เสีย-ก๋าน-)
หมายถึง.....ได้ประโยชน์คุ้มค่ากับสิ่งที่เสียไป
กำบ่าเก่าจึงว่า “งาจ๊างหักขำเศิก คนหลับเดิ๊กบ่เสียก๋าน”
การนำไปใช้ คำนึงถึงประโยชน์ที่จะได้รับว่าคุ้มค่ากับสิ่งที่ลงทุนไปหรือไม่
เทียบสำนวน สุภาษิต คำพังเพย ไทยกลาง “”
เทียบเคียงกำบ่าเก่า-คำไทยกลาง “งาช้างหักเพราะคาศึก ทนนอนดึกแต่ได้งานมาก ”
ลำดับที่ 128. “งัวควายต๋ายละเขาละหนัง คนเฮาต๋ายละจื้อละเสียง”
อ่าน(-งัว-ควาย-ต๋าย-ละ-เขา-ละ-หนัง///คน-เฮา-ต๋าย-ละ-จื้อ-ละ-เสียง-)
หมายถึง.....คนที่ทำคุณงามความดีให้กับสังคมไว้มาก เมื่อสิ้นชีวิตผู้คนย่อมสรรเสริญ
กำบ่าเก่าจึงว่า “งัวควายต๋ายละเขาละหนัง คนเฮาต๋ายละจื้อละเสียง”
การนำไปใช้ หมั่นกระทำแต่ความดีงาม
เทียบสำนวน สุภาษิต คำพังเพย ไทยกลาง “ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว”
เทียบเคียงกำบ่าเก่า-คำไทยกลาง “วัวควายตายเหลือเขาและหนัง คนตายลงเหลือชื่อเสียงความดีงาม”
ลำดับที่ 129. “งาบ่บีบบ่ได้น้ำมัน คนบ่หมั่นบ่ได้เงินได้คำ”
อ่าน (-งา-บ่อ-บีบ-บ่อ-ได้-น้ำ-มัน///คน-บ่อ-หมั่น-บ่อ-ได้-เงิน-ได้-คำ-)
หมายถึง.....คนจะเจริญรุ่งเรืองมีความก้าวหน้าในชีวิตได้ ต้องมีความขยันในการทำงาน
กำบ่าเก่าจึงว่า “งาบ่บีบบ่ได้น้ำมัน คนบ่หมั่น บ่ได้เงินได้คำ”
การนำไปใช้ ขยันทำงานหาเงิน
เทียบสำนวน สุภาษิต คำพังเพย ไทยกลาง “ไม่มีความยากจนในหมู่ชนที่ขยัน”
เทียบเคียงกำบ่าเก่า-คำไทยกลาง “เมล็ดงาไม่บีบไม่ได้น้ำมัน คนขี้เกียจไม่มีเงินทอง ”
ลำดับที่ 130. “งัวต่างเฟืองก็กิ๋นเฟือง” อ่าน (-งัว-ต่าง-เฟือง-ก่อ-กิ๋น-เฟือง-)
หมายถึง.....ได้รับผลประโยชน์จากงานที่ตนเองทำ
กำบ่าเก่าจึงว่า “งัวต่างเฟืองก็กิ๋นเฟือง”
การนำไปใช้ ให้ดูแล เอาใจใส่ในงานอาชีพที่ตนเองรับผิดชอบ เพื่อจะได้รับผลตอบแทนที่มากขึ้น
เทียบสำนวน สุภาษิต คำพังเพย ไทยกลาง “เลี้ยงช้างกินขี้ช้าง ”
เทียบเคียงกำบ่าเก่า-คำไทยกลาง “วัวบรรทุกฟางก็กินฟาง”
ลำดับที่ 131. “งัวเข้าสวน ยับตั๋วเมื่อลูน” อ่าน (-งัว-เข้า-สวน///ยับ-ตั๋ว-เมื่อ-ลูน-)
หมายถึง.....ต้องรับผิดชอบ เพราะอยู่ในสถานการณ์หรือช่วงเวลาที่เกิดความเสียหายขึ้น เช่น ยืมของมา มันจะเสียหาย จะพังอยู่แล้ว นำมาใช้ก็เสียอยู่ในความรับผิดชอบของเราพอดี ต้องหามาชดใช้
กำบ่าเก่าจึงว่า “งัวเข้าสวน ยับตั๋วเมื่อลูน”
การนำไปใช้ ระวังเหตุการณ์ที่ต้องรับผิดชอบดังกล่าว
เทียบสำนวน สุภาษิต คำพังเพย ไทยกลาง “ปลาติดร่างแห///ปลาติดหลังแห”
เทียบเคียงกำบ่าเก่า-คำไทยกลาง “วัวเข้าสวนผัก จับตัวสุดท้าย”(เพื่อตามหาเจ้าของมารับผิดชอบ)
ลำดับที่ 132. “งัวตั๋วใดกิ๋นหญ้าแผกหมู่ บ่ต๋ายเปิ้นฆ่าก็ต๋ายเสือขบ”
อ่าน (-งัว-ตั๋ว-ใด-กิ๋น-หญ้า-แผก-หมู่///บ่อ-ต๋าย-เปิ้น-ข้า-ก่อ-ต๋าย-เสือ-ขบ-)
หมายถึง.....คนที่ไม่ไปมาหาสู่ญาติพี่น้อง ไม่คบพรรคพวกไม่ทำตัวเข้ากับเพื่อนฝูง เมื่อมีภัยไม่มีใครช่วย กำบ่าเก่าจึงว่า “งัวตั๋วใดกิ๋นหญ้าแผกหมู่ บ่ต๋ายเปิ้นฆ่าก็ตายเสือขบ”
การนำไปใช้ ควรสมัครสมานรักใคร่ในหมู่ญาติสนิทมิตรสหาย คอยดูแลช่วยเหลือกัน
เทียบสำนวน สุภาษิต คำพังเพย ไทยกลาง “คนเดียวหัวหาย”
เทียบเคียงกำบ่าเก่า-คำไทยกลาง “วัวแยกจากฝูง ไม่โดนจูงไปเชือด ก็โดนเสือกัด”
ลำดับที่ 133. “งูแผวหน้าแข้ง ฟั่งแล่นหาค้อน”
อ่าน (-งู-แผว-หน้า-แข้ง///ฟั่ง-แล่น-หา-ค้อน-)
หมายถึง.....ไม่รู้จักวางแผนรับสถานการณ์ล่วงหน้า เกิดมีเรื่องจวนตัวต้องลำบากในการแก้ปัญหา
กำบ่าเก่าจึงว่า “งูแผวหน้าแข้ง ฟั่งแล่นหาค้อน”
การนำไปใช้ ควรวางแผนรับเหตุการณ์ล่วงหน้า
เทียบสำนวน สุภาษิต คำพังเพย ไทยกลาง “ตำข้าวสารกรอกหม้อ”
เทียบเคียงกำบ่าเก่า-คำไทยกลาง “งูถึงหน้าแข้ง รีบวิ่งหาค้อน”
ลำดับที่ 134. “งัวเลือกหญ้านานตุ้ย” อ่าน (-งัว-เลือก-หย้า-นาน-ตุ้ย-)
หมายถึง.....คนที่เลือกงาน มักไม่เจริญก้าวหน้า
กำบ่าเก่าจึงว่า “งัวเลือกหญ้านานตุ้ย”
การนำไปใช้ อย่าเป็นคนเรื่องมาก ต้องสู้งาน
เทียบสำนวน สุภาษิต คำพังเพย ไทยกลาง “เลือกนักมักได้แร่”
เทียบเคียงกำบ่าเก่า-คำไทยกลาง “วัวเลือกหญ้าไม่อ้วน”
ลำดับที่ 135. “งัวซาวกิ๋นหญ้าหาบ” อ่าน (-งัว-ซาว-กิ๋น-หญ้า-หาบ-)
หมายถึง.....มีคนหาเงินคนเดียว แต่คนใช้จ่ายมาก ไม่พอกิน
กำบ่าเก่าจึงว่า “งัวซาวกิ๋นหญ้าหาบ”
การนำไปใช้ รู้จักช่วยกันหารายได้ เพื่อแบ่งเบาภาระในครอบครัวตามกำลังความสามารถ
เทียบสำนวน สุภาษิต คำพังเพย ไทยกลาง “อดอยากปากแห้ง”
เทียบเคียงกำบ่าเก่า-คำไทยกลาง “วัวยี่สิบตัวกินหญ้าหนึ่งหาบ”(ไม่พอกิน)
ลำดับที่ 136. “งูบ่หื้อเกี๊ยด เขียดบ่หื้อต๋าย” อ่าน (-งู-บ่อ-หื้อ-เกี๊ยด///เขียด-บ่อ-หื้อ-ต๋าย-)
หมายถึง.....ตัดสินปัญหาโดยไม่มีใครได้เปรียบหรือเสียเปรียบ มีความยุติธรรม เป็นผลดีกับทั้งสองฝ่าย กำบ่าเก่าจึงว่า “งูบ่หื้อเกี๊ยด เขียดบ่หื้อต๋าย”
การนำไปใช้ การตัดสินใดๆควรยุติธรรมกับทั้งสองฝ่าย
เทียบสำนวน สุภาษิต คำพังเพย ไทยกลาง “บัวไม่ให้ช้ำ น้ำไม่ให้ขุ่น”
เทียบเคียงกำบ่าเก่า-คำไทยกลาง “งูไม่ให้โมโห เขียดก็ไม่ให้ตาย ”
ลำดับที่ 137. “เงินคำหาได้ น้ำใจ๋หายาก”
อ่าน (-เงิน-คำ-หา-ได้///น้ำ-ใจ๋-หา-ยาก-)
ลำดับที่ 138. “เงินคำอยู่ตี้คมพร้า เสื้อผ้าอยู่ตี้คมขวาน”
อ่าน (-เงิน-คำ-หยู่-ตี้-คม-พร้า///เสื้อ-ผ้า-หยู่-ตี้-คม-ขวาน-)
ลำดับที่ 139. “เงินคำอยู่ตี้ยาก ฮากไม้อยู่ตี้เลิ๊ก”
อ่าน (-เงิน-คำ-หยู่-ตี้-ยาก///ฮาก-ไม้-หยู่-ตี้-เลิ๊ก-)
ลำดับที่ 140. “เงินอยู่ในน้ำคำอยู่ในดิน”
อ่าน (-เงิน-หยู่-ใน-น้ำ-คำ-หยู่-ใน-ดิน-)
หมายถึง.....ความจริงใจในความสัมพันธ์และเงินทองเป็นของหายาก
กำบ่าเก่าจึงว่า “เงินคำหาได้ น้ำใจ๋หายาก” “เงินคำอยู่ตี้คมพร้า เสื้อผ้าอยู่ตี้คมขวาน”
“เงินคำอยู่ตี้ยาก ฮากไม้อยู่ตี้เลิ๊ก” “เงินอยู่ในน้ำ คำอยู่ในดิน”
การนำไปใช้ ให้รักษาสัมพันธ์ไมตรี ที่มีต่อกันไว้ให้ยืนยาว และรู้คุณค่าของทรัพย์สินเงินทอง
ควรประหยัดอดออมไว้ใช้จ่ายในยามจำเป็น
เทียบสำนวน สุภาษิต คำพังเพย ไทยกลาง “เลือดตาแทบกระเด็น”
เทียบเคียงกำบ่าเก่า-คำไทยกลาง “เงินทองหาได้ ความจริงใจหายาก”
เทียบเคียงกำบ่าเก่า-คำไทยกลาง “หาเงินต้องอาศัยคมมีดพร้า อยากใส่เสื้อผ้าต้องใช้คมขวาน”
เทียบเคียงกำบ่าเก่า-คำไทยกลาง “เงินทองหายาก ดังรากไม้ที่อยู่ลึก”
เทียบเคียงกำบ่าเก่า-คำไทยกลาง “เงินอยู่ในน้ำ ทองคำอยู่ในดิน”
ลำดับที่ 141. “เงินทองบ่ใจ้ปี้น้องกั๋น” อ่าน (-เงิน-ทอง-บ่อ-ใจ้-ปี้-น้อง-กั๋น-)
หมายถึง....เรื่องผลประโยชน์ เรื่องทรัพย์สินเงินทอง แม้ญาติพี่น้องก็ทะเลาะกันได้
กำบ่าเก่าจึงว่า “เงินทองบ่ใจ้ปี้น้องกั๋น”
การนำไปใช้ อย่าให้เกิดความขัดแย้งในหมู่ญาติพี่น้องด้วยเรื่องผลประโยชน์
เทียบสำนวน สุภาษิต คำพังเพย ไทยกลาง “”
เทียบเคียงกำบ่าเก่า-คำไทยกลาง “เงินทองไม่ใช่พี่น้องกัน”
ลำดับที่ 142. “ไง้ขอนหาจักเข็บ”
อ่าน (-ไง้-ขอน-หา-จัก-เข็บ-)
หมายถึง.....รื้อฟื้นความขัดแย้งในอดีต มายุแหย่ให้เกิดผิดใจกัน
กำบ่าเก่าจึงว่า “ไง้ขอนหาจักเข็บ”
การนำไปใช้ อย่ารื้อฟื้นข้อขัดแย้งเก่าๆให้กลับมาหมางใจกันอีก
เทียบสำนวน สุภาษิต คำพังเพย ไทยกลาง “งัดขอนไม้หาตะขาบ”
เทียบเคียงกำบ่าเก่า-คำไทยกลาง “เงินทองไม่ใช่พี่น้องกัน”